18 Eylül 2016 Pazar

I.Pön Savaşı, Bölüm I

  Kartaca ve Roma daima birbirlerinin en büyük düşmanı olarak görülmüşledir. Bu görüş de boşuna değildir, antik çağın bu iki süper gücü yıllar boyu, akdenize hükmetmek amacıyla birbirleriyle savaşmışlardır. Roma ve Kartaca arasında Pön Savaşları olarak bilinen, üç büyük savaş yapılmıştır. Bugün, ben bu üç savaştan ilkini, Birinci Pön Savaşı'nı, kısaca özetleyeceğim.

 MÖ 3.yüzyılın ortalarına doğru Roma, İtalya'daki rakipleri Etrüskleri, Latinleri ve Samnitleri yenilgiye uğratmıştı ve İtalya'nın hakimi olarak hüküm sürüyordu. Artık sadece kendi çevresinde güçlü bir devlet değildi; Kartaca, Makedonya ve Selökidler gibi bir süper güçtü. Bu yeni süper güç diğerleriyle rekabete girerek kendi gücünü daha da artırmak istiyordu ve M.Ö. 265 yılında bu fırsat Roma'nın eline geçti. Fakat bu fırsatın ne olduğunu söylemeden önce Sicilya adasının o günkü durumunu bilmek gerekir.


 M.Ö. 265 yılında Sicilya üç farklı güç tarafından kontrol ediliyordu. Adanın batısını ve Agrigentum, Panormus ve Lilybaeum gibi önemli şehirleri kontrol ediyordu. Adanın güney-doğusunda ise Siraküza Kralı hüküm sürüyordu. Kral, siraküza şehrini ve onun etrafındaki diğer daha küçük şehirleri kontrolü altında tutuyordu. Adanın kuzey-doğusunda ise, kendilerine Mamertineler(Mars'ın oğulları) diyen, Campanialı bir grup paralı asker kontrol ediyordu. Mamertineler adanın kuzey-doğusunu ve Messena şehrini Sirküza'dan almışlardı.

 M.Ö. 285 yılında Siraküza Kralı için bir iş yapan Mamertineler, Campania'ya dönerken; akıllarına savunmasız Messena şehrini ele geçirmek geldi. Mamertineler şehri başrılı bir şekilde ele geçirdiler ve içinde yaşayanların çoğunu kılıçtan geçirdiler. Daha sonra burayı yıllar boyu Siraküza'ya karşı yağmalarının merkezi olarak kullandılar. 265 yılında dönemin kralı Heiro, vahşilere kaybedilen Messena şehrini geri almak için ordusunu topladı ve Messena'yı kuşatma altında aldı. Mamertineler başta çok endişe duymadılar ama Heiro'nun kuşatmasının ne kadar iyi gittiğinin farkına varınca yardıma ihtiyaç duyduklarının farkına vardılar. Siraküza'ya karşı iki seçenekleri vardı: İlki Kartaca ile bir anlaşma yapmaktı, diğeri de Roma'yla anlaşmaktı. Mamertineler ikisine de müttefiklik mesajı gönderdiler, öyle umutsuzlardıki en erken gelene kapılarını açmayı planlıyorlardı.

 Roma bu yardım isteğini aldığı zaman öncelikle tereddüt etti. Çünkü Roma'nın Siraküza ile iyi ilişkileri vardı, onların müttefikliğini kaybetmek istemediler. Öbür yandan Kartaca'nın böyle bir anlaşmadan çok fazla kazançları olabilirdi. Roma, Kartaca'nın tüm Sicilya'yı hakimiyeti altına almasından korkarak, yardım isteğini kabul etti. Fakat Roma'nın gönderdiği destek kuvvetler
(büyük ordulara henüz para harcanmak istenmiyordu) oraya vardıkları zaman Kartacalılar çoktan Messena'ya gimişlerdi ve Maritinelere yardım ediyorlardı. Romalı destek kuvvetlerinin lideri Cladius, Kartaca kuvvetlerinin lideriyle bir görüşme talep etti. Kartacalı Hanno bu teklifi kabul etti ve görüşme başlar başlamaz Cladius tarafından esir alındı. Cladius, Hanno'ya bir seçim sundu: ya askerlerini alıp Messena'yı terk edecekti ya da ölecekti. Hanno askerleriyle kaçmayı seçti ve Messena, Roma'nın kontrolü altına girdi.


 Fakat Kartacalılar yenilgiyi bu kadar kolay kabul etmediler. Mamertineler'den artık yarar gelmeyeceğini anlayan Kartaca, bir müttefiklik için Siraküza'ya döndü. Kral Heiro, Messena'yı hala geri kazanmak istiyordu, bu yüzden Kartaca'yla anlaşmayı kabul etti. Bir Kartaca ordusu ve Siraküza filosundan oluşan bir güç toplandı ve Messena kuşatma altına alındı. Heiro maalesef bu kuşatmada önceki gibi başarılı olamadı. Cladius hem Kartaca ordusunu hem de Siraküza filosunu geri püskürttü. Messena'da başlayan bu savaş, çok geçmeden uzun yıllar süren ve iki tarafında bir türlü kesin bir üstünlük elde edemediği bir çatışmaya dönecektir.

 I.Pön Savaşı, Roma'nın kendisi gibi bir süper güçle ilk çatışmasıydı ve Roma, ilerleyen bölümlerde göreceğiniz gibi, bu çatışmadan pek çok ders almıştır.


 first punic war ile ilgili görsel sonucu

Kaynakça: http://www.unrv.com/

Eğer Kartaca ve Roma arasındaki II. Pön Savaşı ve Cannae Muharebesi'ni merak ediyorsanız, youtube kanalımdaki video'ya bir göz atabilirsiniz: https://www.youtube.com/watch?v=9FzZOzEsJdE

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder